Interview in AD

Waarom een dagboek bijhouden goed is voor je brein

Een dagboek bijhouden is leuk voor later én goed voor je brein. Want: schrijven geeft structuur in je gedachtes en is stress verlagend. Maar je kunt meer uit een dagboek halen dan alleen reflecteren, zegt schrijver Christine de Vries. “Door een dagboek ontmoet je jezelf.”

door Cathelijne Beijn – gepubliceerd in AD op 10 september 2022

Steun en toeverlaat

„Mijn meest dierbare dagboek is uit 1968: het jaar dat ik als puber met mijn ouders naar Amerika verhuisde”, vertelt Annemarie Kordaat (70), die al sinds haar twaalfde een dagboek bijhoudt. “Ik miste alles aan Nederland en had vreselijke heimwee. Mijn dagboek sleepte me door acht roerige jaren.” In haar werkkamer in Den Haag staan 32 dagboeken in de boekenkast. Tussen de bladzijdes zitten liefdesbriefjes, geheimen, knipsels, concertkaartjes en tekeningen. Voor Annemarie is schrijven een manier om haar gedachtes te ordenen en inzichten uit te lokken. “Als je gaat zitten en bewust nadenkt over je huidige gemoedstoestand, gaat het schrijven vanzelf. Wanneer ik vastloop concentreer ik me op de plek waar ik ben. Dan beschrijf ik hoe de wind de gordijnen zo mooi opbolt, of hoe de kat van de buren door de tuin scharrelt. Alles in mijn dagboek geeft mijn leven betekenis.”

Rust voor je brein

Het vertalen van gedachtes naar woorden verandert de manier waarop we ze opslaan in ons brein, blijkt herhaaldelijk uit meerdere onderzoeken. Schrijven zorgt voor inzichten en helpt om gebeurtenissen en emoties met elkaar te verbinden. Door helderheid te scheppen in een warboel van gedachtes, lossen problemen sneller op. ‘Van je af schrijven’ vermindert stress, versterkt je immuunsysteem en maakt vrolijker, zegt Christine de Vries die trainingen geeft in het schrijven van een dagboek. „Probeer bij het schrijven wel je mijmeringen te kaderen. Bepaal een onderwerp en dwaal niet af. Dan kom je in een diepere laag van je gedachtes en beter to the point.”

Luister naar jezelf

Een dagboek is een manier om naar jezelf te luisteren, legt Christine uit. Maar, hoe begin je? “Dat kan bijvoorbeeld met een schrijfoefening. Kies een woord dat past bij je huidige gemoedstoestand en beschrijf in een paar zinnen wat het woord bij je oproept. Zo daag je jezelf uit om anders naar je gedachtes te kijken en ze te beleven.” Ook kun je een dagboek beginnen waarin je tekeningen maakt, of kan een voorgedrukt dagboek je op weg helpen. „Iedereen kan z’n gedachtes op papier krijgen”, zegt Christine. „Je hebt alleen een handvat nodig.”

Go with the flow

Er zijn geen regels voor het bijhouden van een dagboek, zegt Christine. Wel heeft ze een paar suggesties. „Koop als je begint een nieuw schrift of boekje en gebruik je eigen pen.” Met de hand schrijven is belangrijk. Een computer en toetsenbord is te afstandelijk en heeft een associatie met werk. Fysiek schrijven verbindt maakt het dichter bij jezelf. Een dagboek ‘bijhouden’ is trouwens niet de juiste term, vindt Christine. Dan wordt het een taak. „Je hoeft niet elke dag te schrijven; we moeten al zo veel. Laat een dagboek iets zijn dat beschikbaar is op momenten dat het uitkomt.”

Geen zware kost

„Hoewel ik veel heb meegemaakt, zijn mijn dagboeken geen zware kost. Ik leerde van alle pijnlijke momenten”, zegt Annemarie. Ze schrijft nog altijd bijna dagelijks en kijkt door haar dagboeken met trots terug op de persoon die ze is geworden. „Op sommige pagina’s staan maar een paar woorden, of heb ik wat gepriegeld bij een krantenknipsel. Het zijn allemaal paaltjes om mijn herinneringen aan vast te binden.” Ook schrijft ze haar verlangens op; dingen die ze nog graag wil doen of in de toekomst anders wil. „Het is spannend om te zien of de wensen die ik nu opschrijft later zijn uitgekomen.”

Op 17 oktober start Christine met de schriftelijke wandel- en schrijfcursus ‘Je keek te ver.’

Schrijftips

• Kies een onderwerp, gevoel of verlangen dat je bezighoudt. Geen ideeën? Knip een artikel of kop uit de krant en beschrijf wat je erbij voelt.
• Schrijf, zeker in het begin, zo’n vijf minuten per keer en bouw dat op. Schrijf vooral niet te lang: een kwartier is al genoeg om tot verdieping te komen en emoties stapsgewijs te verwerken.
• Corrigeer niets en schrijf achter elkaar door. Zo blijf je in de flow.
• Lees voordat je je dagboek weglegt de tekst nog eens hardop voor. Door de woorden hardop uit te spreken neem je ze tot je.